هر آنچه که لازم است درباره ترجمه متون پزشکی بدانید!
همه می‌دانیم که دنیا بر اساس یک قاعده کلی پیش می‌رود: پیشرفت‌های چشمگیر در یک زمینه سبب پیشرفت در زمینه‌های دیگر می‌شود. رشد روزافزون علم پزشکی در کنار ترقی‌های بی‌پایان صنعت ترجمه رابطه‌ای دو جانبه بین آنها ایجاد کرده است. ترکیب این دو در ترجمه متون پزشکی به خوبی دیده می‌شود و ما در این نوشته از تکست لکست به تجزیه و تحلیل این مهم پرداخته‌ایم تا بیش از پیش با قواعد موجود آشنا شویم.
ترجمه متون پزشکی با چه هدفی صورت می گیرد؟
درخواست افراد برای ترجمه انگلیسی به فارسی متون پزشکی با اهداف مختلف و خاصی انجام می‌شود. ترجمه متون پزشکی صرفا به خواسته شخصی افراد مربوط نیست و بسیاری از صنعتگران و کارخانه‌های داروسازی نیز به ترجمه تخصصی نیاز دارند. علم پزشکی بسیار حرفه‌ای، پیشرفته و حساس است که به همان اندازه نیز به حرفه‌ای‌گری، دقت و وسواس زیاد در ترجمه احتیاج دارد. ممکن است شما برای ترجمه انگلیسی به فارسی مقاله ثبت سفارش کنید تا بخشی از مطالعات خود را با آن تکمیل کنید یا حتی بخواهید آن را برای مهاجرت به کشور دیگری، ترجمه فارسی به انگلیسی کنید.
ترجمه متون پزشکی چیست؟
انتقال محتوای پزشکی از زبانی به زبان دیگر با هدف انتشار مراقبت‌های بهداشتی و درمانی را ترجمه متون پزشکی می‌گویند. ترجمه متون پزشکی شامل محتوای بسیار تخصصی و حساس است مانند:
۱. اسناد و مدارک نشان‌دهنده‌ی پیشرفت در دستگاه‌ها و سایر ابزارآلات پزشکی
۲. موفقیت‌های جدید در زمینه تحقیقات بالینی (Clinical research)
۳. روش‌های بازاریابی مانند بروشورها و وبسایت‌ها
۴. اسناد و مدارک کسب و کار پزشکی مانند برنامه‌های تجاری و اسناد سرمایه‌گذاری
برخی از مدارکی که باید با دقت فراوان ترجمه شوند:
● مدارک پزشکی
● رویه‌های عملیاتی
● مقالات کنفرانس
● گزارش‌های تحقیقاتی
● پرونده‌های بیماران
● مقالات توسعه دارو و تحقیقات
● انتشارات علمی
● تحقیقات بالینی
مترجمان متون پزشکی
مترجمان متون پزشکی مجموعه تکست لکست دانش خوبی در این حیطه دارند و پس از سال‌ها فعالیت به تجربه کافی دست یافته‌اند. دلیل اهمیت دقت در ترجمه متون پزشکی این است که هر گونه اشتباه یا ایراد در ترجمه ممکن است جان یک بیمار را به خطر بیاندازد. برای کسب اطمینان از درستی محتوا و متون ترجمه‌شده پزشکی، بهتر است سازمان‌های پزشکی و شرکت‌های داروسازی به طور مستمر از سرویس‌های ترجمه در بررسی داروها استفاده کنند.
چرا ترجمه متون پزشکی مهم است؟
ترجمه متون پزشکی به سه دلیل اهمیت دارد:
۱. پیچیدگی اصطلاحات پزشکی: اصطلاحات پزشکی بسیار پیچیده و برای عموم افراد تقریبا غیر قابل درک است. برای این افراد، پیچیدگی اصطلاحات می‌تواند گمراه کننده باشد و در نهایت روند درمان را مختل کند. در نتیجه، اگر اصطلاحات پزشکی ترجمه نشوند (این نکته نباید فراموش شود که منظور ما ترجمه صحیح است)، احتمال دارد بیماران استفاده نادرستی از آن داشته باشند و مشکلات فراوانی به وجود آید.
۲. تحت نظر بودن شرکت‌های دارویی: برخی از حوزه‌های قضایی قوانینی وضع کرده‌اند که بر روی ترجمه صحیح متون پزشکی مترکز هستند تا روند درمان بیماران به خوبی پیش برود. علاوه بر این، مقامات نظارتی هر کشور ترجمه حرفه‌ای متون پزشکی را لازم می‌دانند تا بیماران از هر گونه اقدام بهداشتی خطرناک مصون باشند. بدین ترتیب، اگر ترجمه نادرست متون پزشکی آسیبی به روند درمان یک بیمار وارد کند توسط مراجع قضایی با آن برخورد می‌شود.
۳. تعدد تخصص‌های رشته پزشکی: در برخی از مطالب علی‌الخصوص مطالب مرتبط با رشته پزشکی، ترجمه متون پزشکی به دلیل تعداد زیاد زیرشاخه‌های آن از اهمیت بالایی برخوردار است. هر کدام از این تخصص‌ها تعدادی سرواژه و عبارت‌های مخفف دارند که در برخی موارد مشترک هستند اما با معانی متفاوت. ترجمه صحیح موارد فوق و سایر دستورالعمل‌ها در زمره‌ی مهم‌ترین کارهای علم پزشکی قرار می‌گیرد.
الزامات ترجمه متون پزشکی
هر چند ترجمه تخصصی متون پزشکی همانند سایر متون دستور کار صحیح ترجمه از زبانی به زبان دیگر را در بر می‌گیرد، دقت در برخی موارد لازمه‌ی انجام این کار است. هر کدام از این موارد نقشی کلیدی در ادغام علم پزشکی با صنعت ترجمه، به ویژه ترجمه رسمی متون پزشکی دارند.
۱. آشنایی با زبان لاتین: بله درست خوانده‌اید، آشنایی با زبان لاتین! جالب است بدانید که ریشه بخش عمده‌ای از اصطلاحات پیچیده پزشکی در زبان لاتین یافته می‌شود. لاتین به عنوان "زبان مادری" دارو و داروسازی شناخته می‌شود. دلیل این امر به دوران قرون وسطی برمی‌گردد، دوره‌ای که زبان رسمی‌شان لاتین بود و بسیاری از پیشرفت‌های پزشکی به آن زمان مربوط است. بنابراین، آشنایی با زبان لاتین جزو الزامات ضروری کار مترجم محسوب می‌شود.
۲. تسلط بر دانش فنی: ترجمه متون پزشکی صرفاً در مورد تبدیل یک زبان به زبان دیگر نیست، بلکه نیاز به درک اصطلاحات فنی پیچیده نیز دارد. به عنوان مثال درمان پیچیده ایست قلبی را در نظر بگیرید. مترجمی که به دانش فنی مرتبط با رشته پزشکی مسلط باشد در ترجمه صحیح پرونده‌های مربوط به درمان ایست قلبی مشکلی نخواهد داشت.
۳. آشنایی با قوانین و مقررات: همانند بخش حقوقی، بخش پزشکی در هر کشوری تابع نهادهای نظارتی و قوانینی است که مترجمان و سایر اعضای جامعه پزشکی نیز باید از آنها پیروی کنند. یکی از مهم‌ترین قوانین این است که ترجمه پزشکی باید به گونه‌ای باشد که برای عموم افراد قابل درک باشد. بنابراین، آگاهی کامل از این مقررات برای اطمینان از ترجمه دقیق متون پزشکی ضروری است. علاوه بر این، مترجم متون پزشکی باید از مقررات کشور مقصد نیز آگاهی داشته باشد.
۴. درک مخاطب هدف: درک دقیق مخاطبان هدف نیز در تضمین ترجمه صحیح متون پزشکی مهم محسوب می‌شود. هر دارویی مصرف‌کننده‌ی خاصی دارد و رعایت استفاده شخصی افراد باید مد نظر قرار گیرد. یک مترجم باید از مخاطبانی که برای آنها ترجمه می کند آگاه باشد - آیا آنها کودک هستند؟ بزرگسالان بالای 50 سال؟ فرانسوی‌ها؟ یا ایرانی‌ها؟
۵. آشنایی با تفاسیر پزشکی: گاهی ممکن است ترجمه پزشکی فقط شامل ترجمه متن مکتوب یا همان متن منبع اولیه نباشد. دور از ذهن نیست که طی عملی پزشکی به تفسیر شفاهی متون پزشکی نیز نیاز باشد. در چنین مواردی، علاوه بر داشتن دانش پزشکی، مترجمان متخصص پزشکی باید به هر دو زبان مبدأ و مقصد مسلط باشند.
کلام پایانی
علم پزشکی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که توسط مترجمان ترجمه می‌شود. ترجمه متون پزشکی نیاز به تمرکز کافی دارد اما یکی از ویژگی‌های مثبت در این باره اهمیت دقت و سرعت در ترجمه به شمار می‌رود. ترجمه متون پزشکی باید به خوبی از چهارچوب‌ها پیروی کند تا داروها و سایر مدارک پزشکی بدون هیچ مشکلی مصرف شوند.