برترین مترجمان تاریخ
۱. سنت جروم (۴۲۰ - ۳۴۷)
کارشناسان کار سنت جروم را یکی از اولین ترجمههایی میدانند که تاکنون انجام شده است. او بخش عظیمی از کتاب مقدس را از یونانی و عبری به لاتین ترجمه کرد. نسخه ترجمهشده کتاب مقدس توسط سنت جروم، تنها نسخهای بود که سالها توسط کاتولیکها استفاده میشد. در واقع، دین بدون اثر ترجمهشده سنت جروم، هرگز به جایگاهی که در حال حاضر در آن قرار دارد، نمیرسید. او مدتی به دور از مردم زندگی کرد و در این ایام نه تنها کشیش شد، بلکه به عنوان منشی پاپ دماسوس اول خدمت کرد و در سال 389 صومعهای را در بیت لحم تأسیس کرد. آثار متعدد او در زمینههای مرتبط با کتاب مقدس، پارسایی، رهبانیت و الهیات عمیقاً بر قرون وسطی و طرز فکر حاکم بر آن دور تأثیر گذاشت.
۲. کنستانس گارنت (۱۹۴۶ - ۱۸۶۱)
تولستوی، داستایفسکی و چخوف، چند اثر ادبی استثنایی نوشتند که به عنوان شاهکارهای نسل خود شناخته میشوند، اما گارنت هم در گسترش و شناخت این آثار دخیل بود چرا که آثار آنها را از روسی به انگلیسی ترجمه کرد و این نویسندگان بیش از هر زمانی در سراسر جهان شناخته شدند. یک واقعیت عجیب در مورد ترجمههای او این است که کلمات و حتی جملاتی را که کاملاً متوجه نمیشد را کنار میگذاشت و به همین دلیل است که بسیاری از کارشناسان می گویند آثار او ناقص هستند. با این حال، ارزش کار او صرفا به ترجمههای درست یا نادرست محدود نمیشود. کنستانس گارنت ۷۱ قطعه از ادبیات روسی را ترجمه کرد و در سال ۱۹۳۴ در حالی که ۷۳ سال داشت بازنشسته شد.
۳. جوزپا بارباپیکولا (۱۷۴۰ – ۱۷۰۲)
مهمترین و در عین حال، معروفترین اثر ترجمهشده جوزپا، «اصول فلسفه» رنه دکارت است که در سال ۱۷۲۲ از فرانسوی به ایتالیایی ترجمه کرد. هدف بارباپیکولا به عنوان یکی از برترین مترجمان زن در تاریخ، قرار دادن هر چه بیشتر فلسفه و علم در دسترس زنان بود. آثار و عملکرد او به عنوان نقطه عطفی در آموزش زنان به شمار میرود، چرا که اطلاعات مورد نیاز را تا حد ممکن در دسترس آنها قرار میداد.
۴. خورخه لوئیس بورخس (۱۹۸۶ – ۱۸۹۹)
خورخه لوئیس بورخس از جمله برترین نویسندگان تاریخ آرژانتین است و همین مسئله، گاهی اوقات، سبب نادیده گرفته شدن فعالیت او به عنوان مترجمی حاذق میشود. زمانی که فقط ۹ سالش بود، کتاب «شاهزاده خوشبخت» اسکار وایلد را به زبان اسپانیایی برای روزنامه ترجمه کرد. در ادامه نیز، آثاری از نویسندگان بزرگی همچون ویرجینیا وولف، فرانتس کافکا، ادگار آلن پو، هرمان هسه و سایر نویسندگان نامدار را ترجمه کرد تا کوله بار عملکرد خودش را پربارتر کند. لازم به ذکر است، خورخه لوئیس بورخس کتابی هم در رابطه با ترجمه و دشواریهای آن نوشته است. هر چند، برخی از منتقدین بر این باور هستند که ترجمههای او آنچنان دقیق و خلاقانه نبوده است.
۵. گریگوری راباسا (۲۰۱۶ – ۱۹۲۲)
گریگوری راباسا بسیاری از آثار نویسندگان آمریکای لاتین را به انگلیسی ترجمه کرد و همچنین برخی از آثار کلاسیک را برای انگلیسی زبانان کشورهای زیادی آورد. مهمترین و شناختهشدهترین آثار او شامل ترجمه آثار نویسندگانی همچون گابریل گارسیا مارکز، خولیو کورتاسار و خورخه آمادو میشود. گریگوری برای ترجمه کتاب «صد سال تنهایی» سه سال وقت گذاشت و به قدری کار را خوب انجام داده بود که خود گابریل گارسیا مارکز اذعان کرد، اثر ترجمهشده از نسخه اصلی بهتر است.
۶. مارگارت تایلر (۱۵۹۰ – ۱۵۴۰)
مارگارت تایلر اولین زن انگلیسی است که در قرن ۱۶ موفق شد کتابی در ژانر رمانس را از اسپانیایی به انگلیسی ترجمه کند. در آن دوره، مترجمان زن تنها اجازه ترجمه آثار مرتبط با دین و مذهب را داشتند تا اینکه مارگارت تایلر، به نشانه اعتراض به این ناعدالتی، کتابی با موضوع متفاوت ترجمه کرد. همچنین، سخنان او در رابطه با برابری جنسیتی، از اهمیت بالایی نزد مترجمان برخوردار است.
۷. جفری چاوسر (۱۴۰۰ – ۱۳۴۳)
به عقیده کارشناسان، جفری چاوسر، پدر ادبیات انگلیسی، به ویژه در زمینه شعر است. اما او به غیر از آن، فیلسوف، ستارهشناس، دیپلمات و نویسنده و مهمتر از همه، مترجمی بسیار خوب و زبردست هم بود. جفری چاوسر آثاری مانند «داستان گل سرخ» و شعری از گیوم دو لوری و ژان دو مونگ را از فرانسوی به انگلیسی ترجمه کرده است. در کنار این دو زبان، او به دو زبان لاتین و ایتالیایی نیز مسلط بود و به نوشتن شعر به این زبانها و همچنین ترجمه برخی اشعار نیز علاقه زیادی داشت.
۸. لیا وایلر (۲۰۱۸ – ۱۹۳۴)
سری کتابهای هری پاتر یکی از آثار کلاسیک مدرن و حماسی بسیار مهم در تاریخ ادبیات فانتزی است. تعدادی از خوانندگان و طرفداران آن در برزیل، به خاطر ترجمه بسیار خوب لیا وایلر بود که به این کتاب علاقمند شدند. او با ترجمه این کتابها از انگلیسی به پرتغالی، سبب آشنا شدن برزیلیها با دنیای جالبی که جی کی رولینگ به تصویر کشیده بود، شد. لیا وایلر با اضافه کردن برخی نکات، کمک زیادی به خواندنیتر شدن کتابها کرد. همچنین، این مترجم زن کتابهایی را نیز از نویسندگان بزرگی مانند استفن کینگ، سیلیویا پلاث و مارگارت اتوود ترجمه کرده است.
۹. کلودین پیکارد (۱۸۲۰ – ۱۷۳۵)
کلودین کار خود را بهعنوان هواشناس، کانیشناس و شیمیدان آغاز کرد، اما سپس تصمیم گرفت مترجم علمی شود. او تعداد زیادی مقاله علمی را از آلمانی، ایتالیایی، انگلیسی و سوئدی به فرانسوی ترجمه کرد. عملکرد کلودین پیکارد به گسترش دانش علمی، علی الخصوص کار دانشمندان فرانسوی کمک شایانی کرد.
۱۰. ادوارد جورج سایدنستیکر (۲۰۰۷ – ۱۹۲۱)
ما در این لیست، به زبانها و مترجمان فرانسوی، انگلیسی، اسپانیایی و حتی پرتغالی اشاره کردیم اما هنوز چیزی درباره مترجمی ژاپنی نگفتهایم. ادوارد جورج سایدنستیکر در آمریکا به دنیا آمد و در ژاپن از دنیا رفت اما به خاطر ترجمه آثار نویسندگانی همچون یوکیو میشیما، جونیچیرو تانیزاکی و یاسوناری کاباواتا برای خوانندگان انگلیسی از ژاپنی، بیشتر به حضورش در ژاپن شناخته میشود. کاباواتا حتی جایزه نوبل ادبیات 1968 را به دلیل ترجمه بی نظیر ادوارد جورج سایدنستیکر دریافت کرد. این اولین بار بود که یک نویسنده ژاپنی این جایزه را دریافت میکرد و این مهم به لطف یک ترجمه عالی میسر شده بود.
کلام پایانی
متخصصان و هنرمندانی که نام برده شد تنها برخی از مترجمانی هستند که تاریخ ساز شدند و با ترجمههای ماندگارشان دنیای ما را تغییر دادند. کار آنها به ادبیات و علم کمک کرد تا در سراسر جهان گسترش یابد و هزاران خواننده جدید پیدا کند. کار آنها ممکن است دست کم گرفته شود، اما هرگز بدون آنها نمیتوانستیم کتاب مقدس و سایر آثار کلاسیک را بخوانیم.