اهمیت دقت در ترجمه‌ متون پزشکی

تاریخ انتشار:1402-12-08
وقتی صحبت از مراقبت‌های بهداشتی می‌شود، جایی که حتی یک اشتباه تایپی کوچک می‌تواند عواقب تهدید کننده‌ای برای زندگی افراد داشته باشد، بیماران باید بتوانند با خیال راحت ایمنی و رفاه خود را به دست ترجمه‌های حرفه‌ای پزشکی بسپارند. بدیهی است که کم‌ترین بی‌توجهی از جانب مترجمان در این حوزه دقیقا مانند حوزه ترجمه متون حقوقی می‌تواند به یک مشکل بسیار بزرگ تبدیل شود. لذا در مقاله حاضر از جنبه‌های مختلف به این موضوع پرداخته و دلیل اهمیت دقت در ترجمه متون و مقالات پزشکی را بیان خواهیم کرد.
اهمیت دقت در ترجمه‌ متون پزشکی - تکست لکست

نام‌ها و برندهای دارویی

نام و برند داروها اولین و یکی از حساس‌ترین بخش‌های ترجمه متون پزشکی به شمار می‌رود. داروها به گونه‌ای انتخاب و تجویز می‌شوند که یک اشتباه نادرست در ترجمه نام آنها می‌تواند منجر به خطر جدی شود. با توجه به تغییرات بی‌شمار و روزافزون موجود در بازار جهانی دارویی،  اطمینان از انتقال صحیح نام و برند دارو به بیمار از اهمیت فراوانی برخوردار می‌شود.

جالب است بدانید که هنگام ترجمه مقاله پزشکی ممکن است به چندین روش مختلف به یک داروی خاص اشاره شود که عبارتند از: نام INN («نام غیر اختصاصی بین‌المللی») که در دستورالعمل‌های سازمان جهانی بهداشت یافت می‌شود، نام تجاری دارو، نام شیمیایی و یا  نام رایج و غیر اختصاصی دیگری که به طور گسترده در یک منطقه خاص استفاده می‌شود. ترجمه حرفه‌ای مقالات پزشکی مستلزم تصمیم‌گیری صحیح از جانب مترجم در مراحل مختلف است. برای مثال، مترجم چنین متونی باید تصمیم بگیرد که آیا ترجمه باید نامی را داشته باشد که در متن اصل مورد استفاده قرار گرفته است یا اینکه جایگزین کردن نام آشناتر (بسته به زبان و کشور) مؤثرتر است؟

ترجمه دستورالعمل‌ پزشکی

مبحث بعدی که در ترجمه متون پزشکی اهمیت دارد ترجمه دستورالعملی است که برای طریقه مصرف دارو وجود دارد. در اینجا نیز مترجم باید به جزیئاتی مثل اعداد و ارقام، زمان ذکرشده، دوز اشاره‌شده، عوارض جانبی، موارد حساسیت‌زا و غیره توجه خاصی داشته باشد. فقط تصور کنید که در بخش طریقه مصرف داروی ملین به جای 1 قاشق غذاخوری 11 قاشق غذاخوری نوشته شود؛ پس از آن متوجه حساسیت این امر خواهید شد. البته این فقط یک مثال بسیار کوچک از اشتباهات بالقوه در امر ترجمه دستورالعمل پزشکی محسوب می‌شود.

علاوه بر موارد ذکرشده به نظر می‌رسد که حضور مترجمان مجرب در بیمارستان‌ها نیز برای تعامل بین پزشکان و بیماران امری الزامی است. موارد مربوط به شرح حال گرفتن از بیمار و بیان نوع درد که به صورت شفاهی باید بین پزشک و بیمار انجام گردد در مناطق بسیار زیادی به دلیل عدم تسلط دو طرف به زبان یکدیگر مشکل‌ساز می‌شود. این مشکل در بیمارستان‌های مرزی معمولا شدت بیشتری دارد.

اهمیت ترجمه نسخه پزشکی

عدم دقت در ترجمه‌ متون پزشکی حرفه‌ای می‌تواند تاثیرات گسترده‌‌ای بر روی تعامل بین پزشک و بیمار داشته باشد. در این بین، نسخه‌ها و یادداشت‌های پزشکی بیمار نیز نقش مهمی در درمان مداوم وی ایفا می‌کند. ترجمه نادرست یادداشت‌ها و نسخه‌های پزشکی مشکلات فراوانی را می‌تواند در پی داشته باشد که یکی از این موارد همراه داشتن داروهای تجویزشده بیمار هنگام عبور از مرزهاست که در صورت اشتباه مترجم در ترجمه نام داروهای نوشته‌شده بر روی نسخه، بیمار با چالش‌های متعددی روبرو می‌شود.

نقش مترجم متون پزشکی

علاوه بر موارد ذکرشده، مسائل مختلف دیگری وجود دارد که در ترجمه متون پزشکی اهمیت می‌یابند که از آن جمله می‌توان به ملاحظه اخلاقیات و موارد فرهنگی و اجتماعی اشاره کرد. همانطور که پیشتر نیز ذکر شد، عدم توجه به هر یک از جنبه‌های ترجمه مقاله و متن در این حوزه به نتایج فاجعه‌باری ختم می‌شود. مترجم متون پزشکی باید قبل از شروع کار خود اطلاعات لازم و کافی را از طریق تحقیق و مطالعه به دست بیاورد، از ابزار مربوط به ترجمه ماشینی تا حد ممکن دوری بجوید و فقط با تمرکز شخصی اقدام به ترجمه کند، از ارتباط حرفه‌ای با کارفرمای مربوطه به هیچ وجه غافل نشود و صبر و مسئولیت‌پذیری بسیار بالایی در این امر از خود نشان دهد.