ترجمه ماشینی بهتر است یا ترجمه انسانی؟

از صدها سال پیش و پیدایش اولین متن از یک زبان در زبانی دیگر، فن و مهارت ترجمه همانند بسیاری از مهارت‌ها و علوم، سیری صعود طی کرده است. در دنیای امروزی، کار از ترجمه تحت اللفظی و ایراداتش گذشته است و شاهد کنار هم قرار گرفتن روش‌های بهتر برای دستیابی به متنی جدید در زبانی دیگر هستیم. در این نوشته از تکست لکست، به صورت کلی، دو نوع ترجمه ماشینی و انسانی را مورد بررسی قرار خواهیم داد تا با ویژگی‌های مثبت و منفی هر کدام، بیشتر آشنا شوید.

ترجمه

ترجمه یک ابزار بسیار مهم و ضروری برای ایجاد ارتباط در حوزه‌های مختلف مانند تجارت است. اگر یک شرکت تجاری هستید و از مزایای ترجمه استفاده نمی کنید، امکان برخورداری از کسب و کاری عالی را از دست می‌دهید. در صورتی که می‌خواهید مشتریان بین‌المللی شما احساس کنند که توجه و نگاه ویژه‌ای به آنها دارید، اصول اولیه، مانند ارائه وبسایت خود به زبان‌های مختلف یا تطبیق محصول خود با زبان و بازارهای مختلف، از نان شب برای شما واجب تر است. اکثر کسب و کارها از این موضوع مطلع هستند، اما تعداد کمی از آنها می‌دانند که چگونه محتوای خود را ترجمه کنند. به همین دلیل استفاده از ترجمه ماشینی یا ترجمه انسانی برای این امر، حیاتی هستند. هر چند، استفاده از ترجمه ماشینی و انسانی صرفا به امور تجاری محدود نمی‌شود و هر کسی که با ترجمه سر و کار داشته باشد، باید ویژگی‌های این دو مورد در مقایسه با یکدیگر را بداند.

ترجمه ماشینی - پیشینه، تکامل و انواع

ترجمه ماشینی به نوعی از ترجمه اطلاق می‌شود که به وسیله آن، متنی جدید در کمترین زمان ممکن، با استفاده از هوش مصنوعی به دست می‌آید. در طرف مقابل، ترجمه انسانی پروسه‌ای زمانبر است که به کمک هوش واقعی یک یا چند مترجم حرفه‌ای و باتجربه در این زمینه، حاصل می‌شود.

ترجمه ماشینی به هیچ وجه تازه‌کار نیست و تقریباً از ۷۰ سال پیش در دسترس افراد قرار گرفته است اما مدت زمان زیادی از به کار گیری آن به صورت جدی‌ نمی‌گذرد؛ علی‌الخصوص در زمینه صنعت و تجارت. اکنون، مشاغل، آژانس‌های ترجمه و مترجمان شروع به استفاده از ترجمه ماشینی به منظور کاهش هزینه‌ها و بهبود بهره وری کرده‌اند که اگر درست استفاده شوند، تاثیر بسزایی بر به وجود آمدن متنی بسیار خوب می‌گذراند.

در حال حاضر، سرویس‌های ترجمه ماشینی متعددی وجود دارند که عمدتاً خدمات خود را به صورت رایگان ارائه می‌کنند. Google Translate معروف‌ترین عضو این دسته است که گاهی اوقات با ترجمه‌های عجیب و خنده دار سبب تعجب افراد می‌شود اما واقعیت امر این است که مترجم باید به قدری با متن آشنا باشد که بتواند ترجمه‌های ضعیف را که عجیب بودن‌شان چندان واضح به نظر نمی‌رسد را تشخیص دهد. همچنین، سایر سرویس‌های ترجمه ماشینی عبارتند از Microsoft Translation، DeepL Translator و Yandex Translator.

ترجمه ماشینی انواع مختلفی دارد که هر کدام بر اساس آن، متن جدید تحویل می‌دهند. انواع این نوع ترجمه شامل ترجمه مبتنی بر قانون یا همان ترجمه قانون مدار، ترجمه آماری، ترجمه تطبیقی ​​و ترجمه دستگاه عصبی می‌شود که دو مورد آخر جزو برترین‌ها به شمار می‌روند. به طور کلی، ترجمه ماشینی عصبی پیشرفته، نتایج فوق‌العاده خوبی ایجاد می‌کند و به سرعت منجر به پر شدن شکاف بین انسان و ماشین برای انواع خاصی از متون می‌شود.

تفاوت ترجمه ماشینی و انسانی

واقعیت این است که مسئله اصلی در این زمینه، کیفیت کار است. افراد کمی در مورد تفاوت بین این دو اختلاف نظر دارند، اما بسیاری بر سر کیفیت ترجمه ها بحث می‌کنند. ترجمه‌های ماشینی تا چه حد دقیق هستند؟ ترجمه‌های انسانی چقدر قابل تکیه کردن هستند؟ عده‌ای معتقدند ترجمه ماشینی ترجمه‌های تقریباً عالی تولید می‌کند، در حالی که برخی دیگر قاطعانه بر این باورند که ترجمه‌ها غیرقابل درک هستند و بیش از آنکه حل کنند، سبب به وجود آمدن برخی مشکلات می‌شوند. طبیعتاً در ترجمه‌های ماشینی، به خاطر برخی عوامل مانند زبان مبدا و زبان مقصد، نوع سرویس استفاده‌شده و همچنین میزان پیچیدگی متن اصلی از نظر زبانی دچار تفاوت می‌شوند.

چه بخواهید و چه نخواهید، ترجمه ماشینی برای ماندن آمده است و میزان استفاده از آن، روندی صعودی طی می‌کند، اما سؤال اینجاست که آیا می‌تواند به تنهایی جایگزین ترجمه انسانی شود؟

واضح است که کیفیت ترجمه‌های تولید شده توسط ترجمه ماشینی با سرعت بالایی در حال بهبود است. اما در حالی که تسلط ترجمه ماشینی روز به روز بهتر می‌شود، باز هم ترجمه‌های نادرست رخ می‌دهد. بنابراین هنوز هم ضروری است که مترجم انسانی ترجمه ماشینی را بررسی و ویرایش کند.

علاوه بر این، انواع مختلفی از ترجمه وجود دارد، مانند متون بازاریابی که شامل بازنویسی یا تغییر کامل پیام یا محتوا است تا آن را برای مخاطب جدید کارآمد کند و این همان کاری است که ترجمه ماشینی هنوز قادر به انجام آن نیست. به عبارت دیگر، ما هنوز در همه این سناریوها به مداخله انسانی نیاز داریم، بنابراین مترجمانی که سطح بالایی از مهارت دلخواه خود را دارند، نباید نگران از دست دادن جایگاه خود باشند.

اما اگر اینچنین است، چرا ترجمه ماشینی وجود دارد؟ اگر ترجمه‌های انسانی بهتر هستند، چرا حتی از ترجمه ماشینی استفاده می‌کنیم؟ شاید یکی از دلایل آن، ارزان بودن یا حتی رایگان بودن هزینه ترجمه (بدون هزینه نیروی کار) است. علاوه بر آن، پروسه تحویل کار در ترجمه ماشینی فوری است.

موضوع اصلی این است که مترجمان انسان هستند و مثل هر حرفه دیگری مترجم خوب و مترجم بد داریم. در حالی که ترجمه ماشینی همیشه نتایج کم و بیش مشابهی را ایجاد می‌کند، عملکرد انسان به افرادی که انتخاب می‌کنید، تجربه آنها، حوزه تخصص آنها، در دسترس بودن و تعهد آنها و سایر عوامل بستگی دارد. به همین دلیل، مقایسه ترجمه ماشینی و ترجمه انسانی، بیشتر به عملکرد مترجم انسانی بستگی دارد.

اما ترجمه های ماشینی چقدر خوب هستند؟ آیا می توانیم از آنها همانطور که هستند استفاده کنیم؟ یک جواب دارد، خیر. برخی از خدمات ترجمه ماشینی می‌توانند به طرز شگفت انگیزی به واقعیت نزدیک شوند، اما همه چیز همچنان اشتباه است. ما هنوز با یک سرویس ترجمه ماشینی مواجه نشده‌ایم که بتواند ترجمه‌های بی‌عیب و نقصی تولید کند. اگر وجود داشت، ترجمه انسانی خیلی وقت پیش از بین می‌رفت.

اصلا چرا مقایسه می‌کنیم؟

اما شاید نگاهمان به این قضیه اشتباه است. چرا یکی یا دیگری؟ متوجه شدیم که ترجمه ماشینی به تنهایی نمی‌تواند مؤثر واقع شود، اما آیا می‌توانیم هم از ترجمه ماشینی و هم از ترجمه انسانی استفاده کنیم؟ برخی از مترجمان حرفه ای مطلب ترجمه‌شده را پس از ویرایش ارائه می‌دهند که شامل ایجاد تغییرات (یا تصحیح) متنی است که قبلاً توسط ماشین ترجمه شده است. اما اگر تصمیم گرفتید این مسیر را انتخاب کنید، این کار را با احتیاط انجام دهید. در حالی که نمی‌توانیم این نکته را نادیده بگیریم که ترجمه ماشینی پس از ویرایش می‌تواند هزینه‌ها و زمان انجام کار شما را به طور جدی کاهش دهد. اما نکته مهم اینجاست که اکثر متخصصان زبان معتقدند ترجمه‌های کاملا انسانی همیشه بهتر هستند. در واقع ترجمه ماشینی بیشتر به ترجمه انسانی نیاز دارد تا بالعکس. همچنین، فراموش نکنید که ترجمه ماشینی اصلاح شده و ترجمه انسانی، به خاطر نوع و موضوع متن ممکن است تا حدود زیادی با یکدیگر فرق داشته باشند و باید در انتخاب یکی از این گزینه‌ها، نهایت دقت را به خرج دهید.

کدام برای شما بهتر است؟

جدال با ترجمه ماشینی دلیل مشخصی ندارد. شما به عنوان یک مترجم کاربلد و متعهد، باید روی مهارت و قدرت خودتان تمرکز کنید. اگر شما یک آژانس ترجمه، یا حتی مترجمی آزاد هستید، قطعا می‌توانید از ترجمه ماشینی در ترجمه مطالب خود استفاده کنید. آنچه مهم است، استفاده عاقلانه از آن است، به طوریکه اجازه ندهید ترجمه ماشینی به یک سرویس ترجمه مستقل از طرف شما تبدیل شود. اگر تصمیم به استفاده از ترجمه ماشینی دارید، ابتدا مطمئن شوید که به عنوان مترجم انسانی توانایی لازم برای ویرایش نهایی متن را دارید. اگرچه ترجمه ماشینی بسیار عالی نیست، اما قطعاً یک ابزار ارزشمند است که مترجمان حرفه ای و مشاغل می‌توانند از آن بهره ببرند.

کلام پایانی

در نگاه اول ترجمه ماشینی و ترجمه انسانی، به صورت کلی، دو روش مجزا برای ترجمه انواع متون به نظر می‌رسند اما تلفیق آنها، روشی جدید به شکل استفاده از ترجمه ماشینی به صورت محدود و ویرایش پایانی توسط یک فرد حرفه‌ای در زمینه ویراستاری و ترجمه به وجود می‌آورد. هدف نهایی در ترجمه هر متنی، ارائه بهترین متن جدید ممکن است و این مهم با هر روشی ممکن است به دست بیاید.