مزایا و معایب استفاده از گوگل ترنسلیت در ترجمه

گوگل ترنسلیت یا همان مترجم گوگل یکی از ابزارهای پیشرفته در ترجمه است و به عنوان یکی از راه‌حل‌های سریع برای انجام کار ترجمه محسوب می‌شود. اما مسئله اینجاست که هر ترجمه‌ای درست نیست. واقعیت این است که ترجمه غلط با ترجمه تخصصی زمین تا آسمان فرق دارد. با چند کلیک ساده در تلفن همراه یا کامپیوتر شخصی خود می‌توانید حجم زیادی از متن را به زبان مقصد ترجمه کنید.

در این نوشته از تکست لکست به برخی مسائل ریز و درست درباره مزایا و معایب استفاده از گوگل ترنسلیت در ترجمه پرداخته‌ایم.

مزایای استفاده از گوگل ترنسلیت

همانطور که گفته شد، سرعت زیاد و صرفه‌جویی در زمان مهم‌ترین عامل برتری گوگل ترنسلیت به مترجم انسانی است.

معایب استفاده از گوگل ترنسلیت

نقطه قوت گوگل ترنسلیت به نقطه ضعف آن تبدیل می‌شود. تمامی افرادی که راهشان از نزدیکی‌های صنعت ترجمه رد شده است می‌دانند که سرعت اهمیت زیادی دارد اما عامل مهمی به نام دقت نباید فراموش شود. سرعت و دقت در ترجمه بزرگترین نقد را به ترجمه ماشینی، علی‌الخصوص گوگل ترنسلیت وارد می‌کند. در حقیقت، کیفیت ترجمه‌هایی که گوگل ترنسلیت ارائه می‌کند با خیل عظیمی از انتقادات روبرو می‌شود و عدم شباهت نسخه ترجمه‌شده به نوشتار و گفتار مرسوم یک زبان مشکل دیگری است که کار ویرایش نیتیو را به شدت دشوار می‌کند.

گوگل ترنسلیت چه زمانی و چگونه به وجود آمد؟

ترجمه ماشینی گوگل ترنسلیت برای اولین بار در سال ۱۹۹۷ تحت عنوان Babel Fish قد علم کرد. در آن زمان، کاربران می‌توانستند عبارت‌هایی را تایپ کنند و ترجمه آن را در زبان‌هایی از قبیل انگلیسی، اسپانیایی، کره‌ای و پرتغالی دریافت کنند. چنین چیزی در آن زمان انقلاب بزرگی به شمار می‌رفت و رشد تدریجی آن بیش از پیش مهر تاییدی بر چنین مسئله مهمی می‌زد.

در نخستین سال‌های هزاره سوم بود که قدرت اول در مسیر پیشرفت این تکنولوژی شد اما همچنان با سطح ایده‌آل خود فاصله داشت. سرجی برین، بنیانگذار گوگل نوشته‌ای در سال ۲۰۰۶ به زبان انگلیسی منتشر کرد که ماشین ترجمه گوگل از کره‌ای ترجمه کرده بود. نتیجه کار به معنای واقعی کلمه افتضاح بود تا اینکه در سال ۲۰۱۶ ترجمه ماشینی عصبی (NMT) مخفف Neural Machine Translation به این فناوری اضافه شد و از آن زمان شاهد پیشرفت گوگل ترنسلیت و برتری آن نسبت سایر سایت‌های ترجمه ماشینی هستیم، به طوری که می‌توانید ترجمه یک متن را به بیش از ۱۰۰ زبان در اسرع وقت دریافت کنید.

کیفیت ترجمه های گوگل ترنسلیت

کیفیت ترجمه‌های گوگل ترنسلیت که مبتنی بر  هوش مصنوعی است به دو شکل است. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ انجام شد که سطح کیفی ترجمه‌های گوگل ترنسلیت در زبان‌های مختلف را نشان می‌داد. کیفیت ترجمه زبان‌هایی از قبیل آلمانی، انگلیسی، اسپانیایی، پرتغالی، لهستانی، چینی، کرواتی، هلندی (داچ)، گالیسی، یونانی و ایتالیایی در گوگل ترنسلیت ۵۰٪ اعلام شد اما کیفیت ترجمه‌های گوگل ترنسلیت در زبان‌هایی مانند فارسی، لاتین، مالایی، اردو بیش از ۲۰٪ نشد. چنین آماری به این معنا است که کیفیت ترجمه فارسی به انگلیسی در گوگل ترنسلیت ۴۰ الی ۵۰ درصد خواهد بود اما کیفیت ترجمه انگلیسی به فارسی ۱۵ الی ۲۰ درصد.

ویژگی های مثبت گوگل ترنسلیت برای ترجمه

به طور کلی، اگر قصد دارید در مدت زمان کوتاهی ترجمه‌ای دریافت کنید که در صورت اشتباه بودن نیز مشکلی به وجود نخواهد آمد گوگل ترنسلیت گزینه مناسب و مقرون به صرفه‌ای محسوب می‌شود. ویژگی‌های مثبت گوگل ترنسلیت را به ۳ دسته تقسیم کرده‌ایم:

۱. توسعه یافته به کمک تکنولوژی

ترجمه ماشینی عصبی همانند مغز انسان عمل می‌کند چرا که دائم در حال گسترش و کسب دانش است یا به عبارتی با پیشرفت تکنولوژی، ترجمه ماشینی عصبی نیز پیشرفت خواهد کرد.

۲. ترجمه سریع

برخلاف مشکلات کیفی و دقت در ترجمه، سرعت ترجمه به کمک گوگل ترنسلیت بسیار بالاست. در واقع، نقطه قوت گوگل ترنسلیت به شعار اصلی سازندگان آن نیز تبدیل شده است و آنها به بهترین شکل از این ویژگی خود استفاده می‌کنند تا قدرت ترجمه بیش از ۱۰۰ زبان در کوتاه‌ترین زمان را به گوش همه برسانند.

۳. ابزاری برای ترجمه یا ابزاری برای مترجمان؟

همیشه این سؤال مطرح می‌شود که "ترجمه ماشینی بهتر است یا ترجمه انسانی؟" جواب این سؤال هم به وضوح مشخص است و می‌دانیم که ترجمه انسانی کیفیت به مراتب بهتری دارد اما نکته اینجاست که مترجمان می‌توانند از این ابزارها برای بالا بردن سطح کیفی کار خود استفاده کنند و پس از انجام ویرایش نیتیو کار را تحویل دهند. چنین چیزی برای مترجمان نیز می‌تواند گره گشا باشد و بدین ترتیب مسئله زمان یا فشردگی کاری کمرنگ‌تر خواهد شد.

ویژگی های منفی گوگل ترنسلیت برای ترجمه

اگر دست به کارهای رسمی و مهمی می‌زنید به هیچ وجه سراغ گوگل ترنسلیت و سایر ابزارهای ترجمه ماشینی برای ترجمه‌های تخصصی مانند ترجمه مقاله یا ترجمه کتاب نروید. در این نوشته از تکست لکست نگاهی می‌اندازیم به ۳ ایراد بزرگ گوگل ترنسلیت.

۱. مشکلات نگارشی

مشکلات نگارشی و اشتباهات عجیب هوش مصنوعی در ترجمه زبانزد خاص و عام است. به وضوح دیده می‌شود که گوگل ترنسلیت تمامی نکات مهم زبانی اعم از اصطلاحات، عبارت کلیدی، قواعد و نحو زبانی را در اکثر مواقع نادیده می‌گیرد. ممکن است چنین مسائلی لطمه بزرگی به کار شما بزنند به طوری که نتوانید آنها را جبران کنید.

۲. عدم برخورداری کامل از جزئیات فرهنگی زبان مقصد

مترجم گوگل، برعکس مترجم حرفه‌ای انسانی آشنایی کافی با فرهنگ زبان مقصد ندارد و همیشه توانایی درک مسائل فرهنگی را نخواهد داشت. برای مثال، در صورتی که شما در موضوع پیچیده‌ای درباره Apple حرف بزنید، بعید نخواهد بود اگر گوگل ترنسلیت بین شرکت اپل و میوه سیب دچار سردرگمی شود. از طرف دیگر، هر فرهنگی شامل یک سری مراسم‌ها، ویژگی‌ها و اماکن خاص می‌شود که گوگل ترنسلیت در تشخیص عناصر مرتبط و غیر مرتبط با متن به مشکل خواهد خورد.

۳. مشکلات متعدد در تشخیص واژه های تخصصی

هوش مصنوعی در تشخیص کلیدواژه‌های تخصصی عملکرد خوبی ندارد. مثال جالب در این مورد اهمیت دقت در ترجمه متون پزشکی است که کوچک‌ترین اشتباه به بزرگ‌ترین پشیمانی‌ها ختم می‌شود. پیش‌تر مواردی از این دست رخ داده بودند و در حال حاضر پرستاران و پزشکان سعی بر آن دارند که در گفتگو با افراد غیر بومی دقت بیشتری به کار ببرند.

کلام پایانی

مسائلی که مطرح شدند به ترجمه غیر رسمی مربوط می‌شود و این موارد هیچ ارتباطی به ترجمه رسمی ندارند. واقعیت این است که استفاده از گوگل ترنسلیت و سایر ابزارهای ترجمه مبتنی بر هوش مصنوعی اشتباه تلقی می‌شود و با ویراستاری نیتیو هم مشکلات آن برطرف نخواهد شد. مورد بعدی نیز مهر مترجم رسمی نیز برای مدارک رسمی مورد نیاز است و در غیر این صورت مدارک شما مورد تایید دادگستری قرار نخواهد گرفت. با این تفاسیر، همچنان این سؤال پابرجاست که آیا تکنولوژی می‌تواند جایگزین ترجمه انسانی شود؟